ÔN TẬP VĂN HỌC

Tiết  115+116  Tuần 33
Ngày soạn:
Làm văn:                                        ÔN TẬP VĂN HỌC
                                                         
A. Mục tiêu bài học: Giúp hs:
-         Nắm vững những tri thức cơ bản về văn học hiện đại, hệ thống các tác phẩm theo tinh thần thể loại ;
-         Biết phân tích theo từng cấp độ : sự kiện - tác phẩm - hình tượng và ngôn ngữ theo phong cách chức năng.
Trọng tâm kiến thức, kĩ năng
1. Kiến thức
-         Khái niệm về văn học hiện đại.
-         Những tác phẩm, tác giả đã học phân theo thể loại.
-         Bản chất đặc thù : tính hiện đại của tác phẩm.
2. Kĩ năng
Nhận diện, phân tích tác phẩm văn học hiện đại.
B. Phương tiện thực hiện:  SGK, SGV, thiết kế bài học và các phương tiện hỗ trợ khác..
Cách thức tiến hành: Đọc, tìm hiểu, gợi tìm, phân tích phát huy chủ thể hs.
C. Tiến trình giờ dạy: 1. Ổn định lớp:
                                   2. Kiểm tra bài cũ:
                                   3. Dạy bài mới:
Hoạt động của GV & HS
Nội dung cần đạt
- Thơ mới khác với thơ trung đại như thế nào?
- GV lập bảng cho HS thảo luận và gọi đại diện lên bảng ghi hoàn chỉnh các phần à GV nhắc lại một số bài đã học để so sánh, nhận xét .





- Cho HS lên hòan chỉnh các yêu cầu: Những nội dung cơ bản và đặc điểm nghệ thuật chủ yếu của các bài thơ Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu, Hầu trời của Tản Đà? Làm rõ tính chất giao thời ( giữa văn học trung đại và văn học hiện đại) về nghệ thuật của các tác phẩm nói trên.














 Qua việc phân tích, so sánh các bài thơ Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu, Hầu trời của Tản Đà, Vội vàng của Xuân Diêu, em hãy làm rõ quá trình hiện đại hóa thơ ca thời kì đầu thế kỉ XX đến CMT8/1945?
- GV cho HS  trình bày ý kiến sau đó diễn giải, nhận xét.





- GV cho HS lên bảng trình bày: Nội dung tư tưởng và đặc sắc nghệ thuật của các bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu,Tràng giang của Huy Cận, Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử, Tương tư của Nguyễn Bính, Chiều xuân của Anh Thơ.












HẾT TIẾT 113
Câu 1 : Thơ mới và thơ trung đại
THƠ TRUNG ĐẠI
THƠ MỚI
Ra đời trong xã hội phong kiến. Chịu ảnh hưởng thi pháp văn học Trung Quốc.
Ra đời trong xã hội thực dân nửa phong kiến. Chịu ảnh hưởng thi pháp văn học Phương Tây.
Tác giả là tầng lớp nho sĩ, quan lại.
Tác giả là trí thức Tây học.
Thể hiện “ cái đại chúng”
Thể hiện “ cái tôi” một cách tuyệt đối, ý thức cá nhân phát triển.
Câu 2:
LƯU BIỆT KHI XUẤT DƯƠNG
HẦU TRỜI
1/ Nội dung
- Chí làm trai là chủ động xoay trời đất, làm việc kì lạ, làm chủ cuộc sống…
- Khẳng định sự đóng góp của cá nhân với cuộc đời, tin tưởng vào thế hệ mai sau.
- Xót xa trước hiện thực đất nước, phê phán nền thi cử Nho học.
- Khát vọng hành động và tư thế buổi lên đường.
1/ Nội dung
- Khẳng định tài năng văn chương hơn người, khao khát muốn thể hiện cái tôi tài hoa, phóng túng giữa cuộc đời của tác giả.
- Cuộc sống của người cầm bút.
2/ Nghệ thuật
- Thể thơ thất ngôn bát cú.
- Luật và ngôn ngữ thuộc phạm trù văn học trung đại.
- Xây dựng được hình tượng mang vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng, hình ảnh kì vĩ, mạnh mẽ



- Viết năm 1905.
2/ Nghệ thuật
-   Hư cấu truyện Hầu trời à có sự sáng tạo trong sáng tác.
- Thể thơ thất ngôn tự do.
- Giọng thơ tự nhiên, ngôn ngữ giản dị, hóm hỉnh…
- “Cái tôi cá nhân” vần phảng phất tính “ cái ngông “ của nhà văn Nho tài tử trong thơ ca trung đại thời kỳ cuối.
- Viết năm 1921
Câu 3
- Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu. Hầu trời – Tản Đà. Được viết vào đấu thế kỷ XX, đây là thời kỳ đầu quá trình hiện đại hóa văn học Việt Nam.
- Hai bài thơ này đã đề cập đến Cái tôi à ý thức cá nhânà  khẳng định mạnh mẽ cá nhân nhưng cả hai bài chỉ là gạnh nối của hai thời đại thi ca.
- Vội vàng – Xuân Diệu đã thể hiện sự cuồng nhiệt hết mình khi giao cảm với thiên nhiên, cuộc sống, con người. Xuân Diệu bộc lộ quan niệm mới mẻ về nhân sinh, thời gian, đời người và lối sống vội vàng.
ð     Đến Xuân Diệu, quá trình hiện đại hóa văn học mới diễn đạt tới đỉnh cao, hoàn thiện.
Câu 4
T/ PHẨM
NỘI DUNG
NGHỆ THUẬT
Vội vàng
XD










Tràng giang  (HC)



Đây thôn Vĩ Dạ (ïHMT)





Tương tư
(NB)







Chiều xuân (AT)





- Sự giao cảm hết mình với thiên nhiên, với con người, với cái đẹp của thiên nhiên, cái vẻ đẹp của con ngưởi. Từ đó có quan niệm mới mẻ về nhân sinh. Nỗi buồn về thới gian một đi không bao giờ trở lại, đời người hữu hạn. Để từ đó có cách sống vội vàng.

- Huy Cận gửi nỗi buồn của mình, cái tôi cô đơn trước thiên nhiên sông dài trời rộng và cả những vật hữu hình nhỏ bé, trôi nổi. Đồng thờii đọng lại trong tình yêu quê hương đất nước
- Bức tranh đẹp trong sự giao cảm với thiên nhiên và con người, để từ đó nhà thơ bộc lộ nỗi buồn gợi nhớ đến bâng  khuâng. Một nỗi buồn với bao uẩn khúc trong lòng. Một tình cảm tha thiết với đời, với người

- Diễn tả tâm trạng của chàng trai lúc tương tư. Để từ đó thấy được hồn quê hoà lẫn với cảnh quê. Từ thương nhớ đến hờn giận, trách móc, chàng trai bộc lộ khát vọng hạnh phúc lứa đôi.





- Bức tranh chiều xuân tiêu biểu ở đống bằng Bắc Bộ hiện lên với không khí  và nhịp sống ở nông thôn.
- Với cảnh vật của mùa xuân êm ả.
- Giọng điệu say mê sôi nổi, có nhiều sáng tạo về ngôn ngữ và hình ảnh.
- Kết hợp giữa cảm xúc và mạch luận lý.

- Bài thơ mang màu sắc cổ điển mà vẫn có giọng điệu gần gũi thân thuộc ở hình ảnh trong thơ.
- giàu hình ảnh biểu hiện nội tâm. Ngôn ngữ tinh tế, giàu sức liên tưởng.



- Miêu tả diễn biến tâm trạng. Kết hợp giữa hồn quê và cảnh quê. Thể thơ lục bát, ngôn ngữ giản dị, giọng thơ ngọt ngào, tha thiết làm sống dậy hồn xưa đất nước.

- Thủ pháp gợi tả làm nổi bật không khí, nhịp sống ở nông thôn.
- Dùng cái động để tả cái tĩnh.


TIẾT 114

- GV cho HS lên bảng trình bày: Nội dung tư tưởng và đặc sắc nghệ thuật của các bài thơ  Chiều tối, Lai tân của Hồ Chí Minh; Từ ấy, Nhớ đồng của Tố Hữu?















- Cái đẹp cái hay, sức hấp dẫn của bài thơ “ tôi yêu em”( Pu-skin)?


- Phân tích hình tượng nhân vật Bê- li- cốp trong truyện ngắn Người trong bao của ( Sê – khốp).


- Phân tích hình tượng nhân vật hình tượng nhân vật Giăng-van-giăng trong truyện ngắn Người cầm quyền khơi phục uy quyền của ( Huy- gô).
Câu 5:
TP
NI DUNG
 NGH THUT

Chieàu toái
(HCM)

 

Lai Taân
(HCM)

 




Töø aáy
(TH)

 

Nhôù ñoàng (TH)
- Tình yeâu thieân nhieân, yeâu cuoâc soáng yù chí vöôn leân hoøan caûnh khaéc nghieät cuûa ngöôøi tuø coäng saûn. Baøi thô theå hieän tinh thaàn laïc quan cuûa Baùc.

- Baøi thô nhö moät töù cöôøi hoùm hænh ñaày tính chaát traøo loäng thaâm thuùy vaøo xaõ hoäi Trung Hoa daân quoác thôøi TGT.

Lôøi taâm nguyeän cuûa ngöôøi thanh nieân trong böùôc ñöøng giaùc ngoä lyù töôûng Ñaûng. Ñoàng thôøi boäc loä nieàm vui, say, traøn treà söùc soáng khi ñoùn nhaän lyù töôûng Ñaûng

Noãi nhôù da dieát cuûa nhaø thô vôùi queâ höông, con ngöôøi. Qua ñoù boäc loä nieàm say meâ lyù töôûng, khaùt khao töï do.
- Baøi thô laø söï keát hôïp giöõa veû ñeïp coå ñieån maø hieän ñaïi. Maïch thô coù söï vaän ñoäng maïnh meõ.

- Taïo neân keát caáu ñaët bieät ôû caâu cuoái ñeå coù gioïng dieäu chaâm bieám nheï maø ñau

Vaän ñoäng veà taâm traïng theå hieän qua ngoân ngöõ, hình aûnh, nhaïc ñieäu


Söû duïng thô coù keát caáu ñiaäp ( töø, kieåu caâu)
Theå hieän dieãn bieán taâm traïng
Caâu 6:Caùi ñeïp caùi hay, söùc haáp daãn cuûa baøi thô “ toâi yeâu em”.
-  Lôøi giaõi baøy tình yeâu chaân thaønh, maõnh lieät, nhaân haäu, vò tha nhöng thaãm ñaày noãi buoàn.
- Ngoân ngöõ giaûn dò keát hôïp giöõa caûm xuùc laø lyù trí.
Caâu 7: Hình töôïng nhaân vaät Beâ- li- coáp
- Hình aûnh cuûa moät boä phaän trí thöùc Nga cuoái theá kyû XIX soáng baïc nhöôïc , baûo thuû, ít kyû.
-  Xaây döïng nhaân vaät ñieån hình, gioïng keå chaäm, dieãu côït keát hôïp vôùi söï buoàn ñôøi.
-  Taùc giaû thöùc tænh moïi ngöôøi khoâng theå soáng nhö theá naøy nöõa
Caâu 8: Hình töôïng nhaân vaät Giaêng-van- giaêng
- Laø ngöøôi ban phaùt tình thöông cho nhöõng keû khoán khoå.
- Laø ngöôøi chòu nhieàu thieät thoøi vì ngöôøi khaùc.
- Loái xaây döïng nhaân vaät ñoái laäp, cöû chæ, lôøi noùi, nuï cöôøi ttreân moâi cuûa Giaêng  laøm nhaân vaät theâm ñaëc saéc.
à Taùc giaû muoán khaúng ñònh : Trong hoøan caûnh baát coâng con ngöôøi chaân chính vaãn coù nieàm tin vaøo töông lai döïa vaøo tình yeâu thöông.

D. Củng cố: Kỹ năng làm bài nghị luận văn học
Hướng dẫn tự học : Trả lời câu các câu hỏi ôn tập trong SGK.
Dặn dò: Chuẩn bị: - Bài một số thể loại văn học.